Kościoły Krasińskich – Krasnosielc

W ramach cyklu Koncerty w kościołach Krasińskich w dniu 26.01.2020r. w kościele Jana Kantego w Krasnosielcu odbył się koncert w wykonaniu utalentowanych młodych artystów z Ciechanowa i okolic:

Tria wokalnego (Barbara Smolińska, Stanisław Bronowski i Adam Rosiński), duetu skrzypcowo-akordeonowego (Marta Skibińska – skrzypce, Piotr Rosiński – akordeon) oraz duetu wokalno-instrumentalnego z Muzeum Romantyzmu w Opinogórze Angelika Wójcicka – sopran, Igor Jakub Krajewski – pianino. (video i zdjęcia z koncertu poniżej).

Koncert poprowadziła Angelika Wójcicka. Na koniec przemówienie wygłosili: Dyrektor Muzeum Romantyzmu w Opinogórze – Pan Roman Kochanowicz oraz proboszcz parafii w Krasnosielcu ks. kan. Andrzej Kotarski.

Pan Wojciech Górczyk (kustosz Muzeum Romantyzmu w Opinogórze) przygotował wystąpienie pt. „Krasińscy jako fundatorzy kościoła w Krasnosielcu”:

Kościół parafialny w Krasnosielcu – XV-wiecznym Sielcu – erygowany został w 1386 r. wtedy też pierwsza wzmianka o parafii S. Johannis Cantii. Jednak najstarsze, jak dotąd poświadczenie Sielca odnajdujemy w liście komtura ostródzkiego, Henryka Holta z 15 lutego 1413 r. skierowanym do wielkiego mistrza Henryka von Plauena.

List ten to opis przebiegu granicy mazowiecko-krzyżackiej na odcinku od ujścia Wysokiej do Nidy (dzisiejszej Działdówki) po Biebrzę. Co prawda sam dokument pochodzi z XV wieku, ale mówi o objeździe granicznym który miał miejsce w 1374r.

Wśród towarzyszących księciu mazowieckiemu osób odnajdujemy dwie związane z Krasnosielcem. Pierwszą jest Paszko (Paweł) z Radzanowa, występujący tu także bez urzędu. Niedługo potem został on chorążym warszawskim.

W 1386 r. przy okazji erekcji kościoła parafialnego Krasnosielcu dowiadujemy się, że był także właścicielem tej wsi. Drugą osobą związaną z Krasnosielcem, a biorącą udział w omawianym ujeździe, nieznanego do tej pory bartnika książęcego, Tomasza Michałowicza (Thomis Michałowicz), sołtysa w Krasnosielcu (starost czu Seelcz).

Do tej pory jednoznacznie nie ustalono w jakich okolicznościach przedstawiciele rodziny Krasińskich zostali właścicielami Sielca i okolicznych miejscowości. Zapewne proces przejmowania tzw. klucza krasnosielckiego trwał wiele lat.

Wiadomo. ze Krasińscy najpierw zostali właścicielami dóbr wokół Sielca, przejęli te tereny drogą wykupu. Z ich nazwiskiem wiąże się przede wszystkim zmiana nazw miejscowości na Krasnosielc oraz kilka lat świetności, gdy miejscowość ta posiadała prawa miejskie. W XVIII wieku właścicielem Krasnosielca był biskup Jan Chryzostom Krasiński.

Jan Chryzostom przyjął święcenia kapłańskie w 1721 r. a 18 VI 1725 r. na Uniwersytecie La Sapienza otrzymał tytuł doktora obojga praw. Był archidiakonem kapituły płockiej i proboszczem kościoła św. Michała w Płocku, później został koadiutorem Jana Franciszka Kurdwanowskiego biskupa sufragana warmińskiego a następnie kanonikiem kapituły warmińskiej.

We Francji otrzymuje dwa opactwa komandoryjne: św. Elizjusza w diecezji Noyon i nieznanego wezwania w diecezji Tulle. Wraca do Polski prawdopodobnie ok. roku 1745-48. Po powrocie do kraju wspomagał biskupa warmińskiego Adama Stanisława Grabowskiego a w 1748r. na prośbę biskupa chełmskiego Józefa Szembeka został biskupem sufraganem chełmskim z biskupstwem tytularnym lorymeńskim, chociaż prawdopodobnie nigdy nie opuścił diecezji warmińskiej będąc praktycznie sufraganem Grabowskiego.

Jan Chryzostom Krasiński przekazał Krasnosielc i klucz płodownicki w ziemi ciechanowskiej Kazimierzowi Krasińskiemu. Wolą biskupa była fundacja kościoła w Krasnosielcu.

Kazimierz Krasiński oboźny koronny, starosta nowokorczyński, krasnostawski i przasnyski oraz jego małżonka Anna z Ossolińskich, spełniając wole biskupa w latach 1790-1792 wznieśli kościół w którym się obecnie znajdujemy.

Kościół został zaprojektowany przez architekta Hilarego Szpilowskiego i reprezentuje styl klasycystyczny.

Hilary Szpilowski zaprojektował również w krasnosieleckiej Świątyni ambonę i chrzcielnicę. Ukończona świątynia pod wezwaniem Św. Jana Kantego, została konsekrowana w dniu 29 września 1799 roku przez biskupa płockiego Onufrego Kajetana Szembeka.

Wnętrze kościoła zdobią m.in. obrazy. których autorstwo przypisuje się wybitnemu artyście końca XVIII wieku Franciszkowi Smuglewiczowi. Kluczową personą w rodzie jest Kazimierz Krasiński, oboźny królewski. Kazimierz przebywał na dworze Ludwika XV za sprawą swojego stryja, wspomnianego już biskupa Jana Chryzostoma Krasińskiego. Odziedziczył Zegrze, Wolę Zgierską, Izbicę i część klucza Krasnosielskiego.

A później otrzyma od biskupa Jana Chryzostoma Krasińskiego Krasnosielc i klucz płodownicki w ziemi ciechanowskiej. Teść przekaże mu Radziejowice i Wolę Pękoszewską.

Będzie ściśle współpracował z biskupem Adam Stanisławem, będzie też wspierał finansowo konfederację barską. ale nigdy do niej nie przystąpi.

Dobre relacje z królem Stanisławem Augustem znacznie ułatwią późniejszy powrót biskupa Adama Stanisława do diecezji. Kazimierz Krasiński był marszałkiem sejmu w 1782 r. o jego względy zabiegał i papież Pius X i nuncjusz apostolski kardynał Giovanni Andrea Archetti, pisał do niego także Pius VI.

Już po klęsce konfederacji barskiej, podczas wygnania Michała Hieronima jego synami, Adamem i Janem, wspólnie będą się opiekować biskup Adam Stanisław Krasiński, księżna Zofia z Krasińskich Lubomirska i oboźny królewski Kazimierz Krasiński.

Biskup Adam Stanisław Krasiński odda swoim bratankom cały majątek, Krasne i Dunajowce, wraz z kluczem, które nabył już jako biskup. Przy czym zaznaczy, że to Kazimierz Krasiński, oboźny królewski ma ten majątek podzielić między synów Michała Hieronima.

Chociaż Adam Stanisław widział w Krasnem swojego imiennika, to Kazimierz Krasiński podjął decyzję, że starostwo opinogórskie i Krasne przypadnie młodszemu z braci- Janowi, który spłaci starszego brata.

Ze względu na zły stan majątku zarówno w Opinogórze jak i w Krasnem Jan zamieszkał w Dunajowcach, ostatecznie zrezygnuje z Krasnego na rzecz swojego starszego brata. Jan zatrzyma starostwo opinogórskie.

Na czele rodu Krasińskich stał „triumwirat” Kazimierz Krasiński, Adam Stanisław Krasiński i Zofia Lubomirska. Z czasem co raz wyraźniej zarysuje się rola Kazimierza Krasińskiego jako patriarchy rodu.

Drążdżewski drewniany kościół parafialny pw. św. Izydora powstał ok. 1744 roku z inicjatywy rodziny Krasińskich. Początkowo pełnił funkcję myśliwskiej kaplicy. W 1910 roku erygowano parafię w Drążdżewie i od tej pory, aż do 1997 roku służył jako kościół parafialny. Obecnie kościół ten znajduje się w skansenie Muzeum wsi Mazowieckiej w Sierpcu.

Tekst: Wojciech Górczyk – kustosz Muzeum Romantyzmu w Opinogórze.

Zdjęcia i video: Ciech24.pl

Zdjęcia i video: Ciech24.pl

Previous ArticleNext Article