W niedzielę, 11 maja 2025 r., Muzeum Romantyzmu w Opinogórze kolejny raz stało się miejscem wyjątkowego spotkania ze sztuką. W muzealnej Oranżerii rozbrzmiały dźwięki fortepianu i przepiękny śpiew podczas 642. Koncertu Niedzielnego zatytułowanego „Inspiracje chopinowskie – utwory dedykowane kobietom”. Publiczność miała okazję usłyszeć nastrojowe kompozycje Fryderyka Chopina i Pauline Viardot w wykonaniu Aleksandry Bobrowskiej i Anny Thun. Po muzycznej uczcie odbyła się prezentacja osiemnastowiecznej rzeźby tancerki – Wenus Kallipygos, która w ramach Galerii Jednego Obiektu została zaprezentowana we Dworze Krasińskich.
Podczas koncertu wystąpiły dwie wyjątkowe artystki: pianistka Aleksandra Bobrowska oraz mezzosopranistka Anna Thun. Aleksandra Bobrowska, mająca na koncie koncerty w Europie, USA i Japonii, specjalizuje się w repertuarze od baroku po XX wiek, z naciskiem na twórczość Fryderyka Chopina i kompozytorek takich jak Mel Bonis czy Emilie Mayer. Znana jest z tworzenia niestandardowych form koncertowych i działań popularyzujących muzykę klasyczną. Z kolei Anna Thun, absolwentka Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, to laureatka wielu konkursów wokalnych w kraju i za granicą. Obecnie związana jest z Polskim Chórem Kameralnym pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego.
Repertuar niedzielnego koncertu w Opinogórze obejmował różnorodne utwory Fryderyka Chopina oraz kompozycje Pauline Viardot, Mozarta i Belliniego. Wszystkie wykonania zostały starannie zaplanowane i wzbogacone o wypowiedzi Aleksandry Bobrowskiej, która dzieliła się ciekawostkami o kobietach związanych z Chopinem oraz o historii powstawania poszczególnych kompozycji.
Wykonane utwory:
- Fryderyk Chopin – Nokturn cis-moll op. posth.
- Mazur wpisany do albumu Václava Hanki
- Fryderyk Chopin – Życzenie op. 74 nr 1
- Wolfgang Amadeus Mozart – Vedrai carino z opery Don Giovanni
- Fryderyk Chopin – Etiuda As-dur op. 25 nr 1
- Fryderyk Chopin – Etiuda f-moll op. 25 nr 2
- Fryderyk Chopin – Etiuda c-moll op. 25 nr 12 (dodana spoza programu jako niespodzianka)
- Pauline Viardot – Aime-moi (z polskim tłumaczeniem tekstu)
- Pauline Viardot – Mazourke
- Fryderyk Chopin – Mazurek a-moll op. 17 nr 4
- Fryderyk Chopin – Preludium A-dur op. 28 nr 7
- Fryderyk Chopin – Walc Des-dur op. 64 nr 1 „Minutowy”
- Fryderyk Chopin – Walc c-moll op. 64 nr 2 (dodany poza programem)
- Vincenzo Bellini – Vaga luna
- Fryderyk Chopin – Melodia op. 74 nr 9
- Fryderyk Chopin – Poseł op. 74 nr 7
- Fryderyk Chopin – Śliczny chłopiec op. 74 nr 8
Aleksandra Bobrowska opowiadała m.in. o Marii Wodzińskiej, narzeczonej Chopina, której pierwotnie dedykowane były Etiudy op. 25. Po zerwaniu zaręczyn kompozytor zmienił dedykację na rzecz Marie d’Agoult, partnerki Franza Liszta.
Artystka przybliżyła również postać Pauline Viardot – francuskiej śpiewaczki i kompozytorki, pochodzenia hiszpańskiego, siostry słynnej Marii Malibran. Pauline była początkowo pianistką i uczennicą Liszta, lecz po śmierci siostry rozpoczęła karierę operową. Była bliską znajomą wielu wybitnych postaci XIX wieku, m.in. Chopina, Schumannów i Brahmsa.
Wspomniana została także Lina Freppa (Franchomme), gospodyni paryskiego salonu, w którym Chopin poznał Belliniego – jednego z jego ulubionych kompozytorów operowych.
Kolejną ważną postacią była Delfina Potocka – uczennica Chopina, emigrantka, utalentowana śpiewaczka, której kompozytor dedykował kilka pieśni i której talent bardzo cenił. Aleksandra Bobrowska podkreśliła, że Walc Des-dur op. 64 nr 1 – tzw. „Minutowy” – stanowi muzyczny portret charakteru Delfiny.
Słuchacze dowiedzieli się także o wyjątkowym stylu harmonicznym Chopina, który często dodawał do akordów dodatkowy składnik, czyniący jego muzykę wyjątkowo rozpoznawalną.
Po koncercie artystka podzieliła się swoimi wrażeniami z pobytu w Opinogórze oraz refleksjami na temat Fryderyka Chopina: Naprawdę jestem urzeczona tym, jak państwo macie tutaj zorganizowane życie kulturalne, a także samym miejscem – przepięknym parkiem, obiektami, sceną i doskonale przygotowanym zapleczem technicznym – podkreśliła Aleksandra Bobrowska. Jak zaznaczyła, dla artysty, który często zmienia miejsce pracy, możliwość występu w tak dobrze przystosowanych warunkach to ogromna ulga.
W czasie koncertu pianistka opowiadała o codziennym życiu Chopina i kobietach, które miały wpływ na jego twórczość: Myślę, że to było dopiero wprowadzenie do rozważań o tym, jak naprawdę wyglądała jego codzienność. Jesteśmy przyzwyczajeni do wielu utartych obrazów kompozytora, które rzadko weryfikujemy samodzielnie w źródłach – zauważyła. W przygotowaniach merytorycznych artystka opierała się głównie na listach Chopina oraz publikacjach Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina: To źródła bardzo rzetelne i różnorodne. Uwielbiam do nich sięgać – dodała.
Choć Chopin jest powszechnie nazywany „poetą fortepianu”, Bobrowska zwróciła uwagę na jego wyjątkowy talent improwizatorski: Gdyby żył dziś, być może byłby pianistą jazzowym. Jego wyobraźnia muzyczna i swoboda tworzenia melodii były niezwykłe – powiedziała.
Z uznaniem wypowiedziała się również o swojej scenicznej partnerce, mezzosopranistce Annie Thun: Uwielbiam pracę ze śpiewakami. To niezwykle inspirujące i bardzo „chopinowskie” – sam Chopin kochał głos ludzki i operę, mimo że nigdy żadnej nie skomponował – mówiła. Przyznała, że był to ich pierwszy wspólny występ, ale artystyczna współpraca okazała się niezwykle owocna.
Na zakończenie wydarzenia uczestnicy zostali zaproszeni do Dworku Krasińskich na kolejną odsłonę Galerii Jednego Obiektu. Tym razem zaprezentowano wyjątkową rzeźbę – Wenus Kallipygos, czyli „Wenus z pięknymi pośladkami”. Ten niecodzienny marmurowy eksponat, datowany na koniec XVIII wieku, został zakupiony w latach 60. XX wieku od prywatnego kolekcjonera z inicjatywy Janusza Królika, jednego z pierwszych aranżerów Muzeum Romantyzmu. W 2024 roku rzeźba przeszła konserwację dzięki wsparciu finansowemu samorządu województwa mazowieckiego.
Prowadzący spotkanie opowiedział o genezie przedstawień Wenus Kallipygos, które sięgają starożytnej Sycylii. Oryginalna rzeźba, najprawdopodobniej wykonana w II wieku p.n.e. w Syrakuzach, zaginęła, jednak jej renesansowa wersja została odkryta podczas wykopalisk w Domus Aurea – rezydencji cesarza Nerona – i znajduje się dziś w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu. Wersja z Opinogóry, będąca jedną z wielu inspirowanych tym klasycznym wzorem, idealnie wpisuje się w romantyczną estetykę muzeum.
Jak zauważono podczas spotkania, wszyscy trzej wieszczowie romantyzmu – Krasiński, Słowacki i Mickiewicz – czerpali z antycznych tradycji. Rzeźba, która obecnie prezentowana jest na wystawie stałej, doskonale koresponduje z aranżacją wnętrz i ideą łączenia sztuki romantycznej z dziedzictwem starożytności.
Tekst, zdjęcia: Ciech24.pl