Muzeum Romantyzmu w Opinogórze zajmuje się przede wszystkim historią kultury pierwszej połowy XIX wieku. Jednak staramy się zauważać i odnotowywać w naszej pracy rocznice ważnych wydarzeń historycznych. Tak też jest w tym roku, roku stulecia Bitwy Warszawskiej. Głównym celem przygotowanej przez pracowników Działu Historii wystawy planszowej było ukazanie Bitwy Warszawskiej jako tematu – motywu istniejącego w kulturze, a więc literaturze czy sztukach plastycznych oraz w świadomości społecznej, narodowej.
Stąd na wystawie nie ma kwestii związanych z historią wojskowości. Jest to celowe i zamierzone. Kilka pierwszych plansz wystawy poświęconych jest tematyce politycznej. To zasygnalizowanie najbardziej podstawowych kwestii ułatwiających umiejscowienie bitwy w konkretnej sytuacji politycznej.
Na planszach przedstawiono sytuację, w jakiej znalazło się państwo polskie w przededniu bitwy, pokazano działania władz wobec narastającego zagrożenia ze strony bolszewickiej Rosji. Jak już wspomniano, podstawowym celem wystawy było przedstawienie obecności bitwy w kulturze i świadomości narodowej.
Na kolejnych planszach omówiono takie kwestie jak: wyjaśnienie popularnej nazwy, jakiej używa się potocznie w odniesieniu do Bitwy Warszawskiej, a więc Cud nad Wisłą, stąd wyjaśnienie znaczenia bitwy dla historii Polski Europy i świata. Bitwa ta została bowiem uznana za osiemnastą najważniejszą bitwę w dziejach świata.
Wreszcie obecność bitwy jako motywu, tematu w kulturze. Nie wszyscy wiedzą, że pierwszy film poświęcony bitwie powstał już w roku 1921. Nie wszyscy wiedzą, że bitwa była również tematem komiksów skierowanych do dzieci i młodzieży. Powstało również wiele utworów poetyckich sławiących wysiłek polskiego żołnierza. Do części z nich dopisano muzykę w ten sposób tworząc popularne wówczas pieśni patriotyczne.
Kossak Jerzy, Cud nad Wisłą, obraz olejny 1930r. własność prywatna.
Na większości plansz pokazujemy plakaty propagandowe. Takie plakaty miały zagrzewać do walki, miały budować morale wojska i społeczeństwa, posiłkowały się nimi obie strony konfliktu. Na wystawie prezentujemy bardzo dużo plakatów, uznaliśmy bowiem, że stanowią one cenne, ciekawe źródło historyczne niosące wiele informacji.
Warto się nad nimi pochylić, przyjrzeć dokładniej, przeczytać umieszczone na nich teksty i obejrzeć rysunki, które są bardzo proste, wręcz archaiczne, a przez to bardziej wymowne. Plakaty dają wyobrażenie o sposobie postrzegania konfliktu, o sposobie informowania społeczeństwa o zagrożeniu.
Na większości plansz pokazujemy plakaty propagandowe. Takie plakaty miały zagrzewać do walki, miały budować morale wojska i społeczeństwa, posiłkowały się nimi obie strony konfliktu. Na wystawie prezentujemy bardzo dużo plakatów, uznaliśmy bowiem, że stanowią one cenne, ciekawe źródło historyczne niosące wiele informacji.
Warto się nad nimi pochylić, przyjrzeć dokładniej, przeczytać umieszczone na nich teksty i obejrzeć rysunki, które są bardzo proste, wręcz archaiczne, a przez to bardziej wymowne. Plakaty dają wyobrażenie o sposobie postrzegania konfliktu, o sposobie informowania społeczeństwa o zagrożeniu.
Plakaty wykorzystane na naszej wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Niepodległości w Warszawie. Cała wystawa oparta jest przede wszystkim na kolorowych reprodukcjach, na planszach jest stosunkowo niewiele tekstów. Wymieniamy podstawowe kwestie, nazwiska, nazwy, o których zwiedzający może przeczytać i poszerzyć wiadomości w ogólnie dostępnej literaturze popularnej lub naukowej.
Serdecznie zapraszamy do muzeum i do obejrzenia tej, mamy nadzieję, atrakcyjnej wystawy planszowej.
Podobnie jak pozostałe wystawy planszowe ustawione na wolnej przestrzeni, wystawę „Bitwa Warszawska 1920”można oglądać w dniach i godzinach otwarcia parku. Odpowiednie informacje znajdują się na bramach wejściowych do Muzeum Romantyzmu w Opinogórze
Źródło: Muzeum Romantyzmu w Opinogórze
Zdjęcia: Ciech24.pl