XXVIII Ciechanowska Jesień Poezji

Za nami kolejna edycja „Ciechanowskiej Jesieni Poezji”. Ta międzynarodowa impreza literacka, w tym roku trwała aż trzy dni – od 6 do 8 października 2023. Głównym organizatorami wydarzenia byli: Związek Literatów na Mazowszu, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, Miejska Biblioteka Publiczna w Ciechanowie, Hotel Korona, Parafia św. Józefa w Ciechanowie, przy wsparciu finansowym Urzędu Miasta Ciechanów, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, Starostwa Powiatowego w Ciechanowie.

Dzień I

Imprezę, tradycyjnie rozpoczęło spotkanie organizacyjne w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Festiwal otworzyła dr Teresa Kaczorowska, prezes Związku Literatów na Mazowszu. Następnie literaci, wśród których znaleźli się lokalni autorzy oraz goście z całej Polski oraz z zagranicy, udali się do okolicznych szkół na spotkania autorskie z młodzieżą. Odwiedzili 17 szkół, a w spotkaniach wzięło udział około 1000 osób.

Równocześnie ze spotkaniami autorskimi w szkołach, w Miejskiej Bibliotece Publicznej odbywały się warsztaty poetyckie dla młodych, które poprowadził Miłosz Manasterski, dziennikarz i komentator polityczny z Agencji Informacyjnej, mniej znany jako prozaik, poeta, tłumacz poezji, autor dziesięciu książek poetyckich.

Wacław Holewiński – Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

Kolejnym punktem programu było XXV Spotkanie z Literaturą w Opinogórze, którego gościem był Wacław Holewiński prozaik, dramatopisarz, scenarzysta, wydawca, a w PRL działacz antykomunistycznego podziemia. Wydarzenie odbyło się w Oranżerii Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, a prowadziła je dr Teresa Kaczorowska.

Wacław Holewiński, który od najmłodszych lat pasjonuje się historią opowiadał, dlaczego zdecydował się na studia prawnicze i co doprowadziło go do zrobienia aplikacji prawniczej pomimo wybrania zupełnie innej kariery zawodowej. Podzielił się również szczegółami tworzenia scenariusza do filmu o Roju i wyjaśnił dlaczego nie podpisał się pod efektem końcowym.

Następnie zrelacjonował jak wyglądały dwukrotne internowania, w czasie stanu wojennego. 13 stycznia 1982 został zatrzymany pod domem swoich rodziców oraz przewieziony do Pałacu Mostowskich, a następnie do aresztu w Białołęce. Kolejny raz został uwięziony w 1984. Wydarzenia te nie miały jednak wpływu na jego życie po latach, jak sam wspomina dobrze odnalazł się po 1989 i w przeciwieństwie do niektórych osób ze swojego środowiska, pozostawił przeszłość za sobą. Wspominał też nazwiska osób, które zostały zwerbowane przez bezpiekę, żeby na niego donosić.

W dalszej kolejności Wacław Holewiński wyjaśnił powody, dla których zakończył działalność wydawniczą. W twórczości pisarza, poza książkami historycznymi oraz życiorysami artystów, znajdują się również fabularyzowane biografie. Opowiadał więc o inspiracjach do pisania, fascynacją sztuką i życiem również tych mniej znanych malarzy, a także przedstawił różnice pomiędzy pisaniem powieści, a literatury faktu.

Powieści biograficzne Holewiński tworzy na podstawie źródeł, dokumentów i wspomnień. Tam gdzie źródła się kończą, pozwala sobie na pracę wyobraźni – ogranicza ją jednak znajomością realiów danej epoki. Przykładem takiej książki jest opowieść o życiu hrabiego Ignacego Karola Korwin-Milewskiego: ekscentrycznego szlachcica polskiego pochodzenia, niespełnionego malarza, prawnika, kolekcjonera obrazów, marszanda, sybaryty, właściciela wyspy położonej na Adriatyku, a przede wszystkim – postaci niezwykle ważnej dla polskiej kultury, lecz przy tym całkowicie zapomnianej.

Wacław Holewiński i Teresa Kaczorowska

Natomiast ostatnia powieść Wacława Holewińskiego opowiada o Karolu Jaroszyńskim – Polaku, który w przededniu I wojny światowej był jednym z najbogatszych ludzi na świecie, dziś zupełnie zapomnianym. Obecnie najbogatszy człowiek w Polsce ma zaledwie 1/4 tego co na początku XX w. miał Jaroszyński. Był patriotą, filantropem, jednym z fundatorów KUL.

W młodości uważano go za utracjusza – nie interesował go majątek, a bracia często musieli wyciągać go z tarapatów finansowych, bo Karol uwielbiał hazard. Pewnego wieczoru w 1909 r. los się do niego uśmiechnął, w Monte Carlo wygrał równowartość 774 kilogramów złota, była to największa wygrana w historii. Pieniądze te pozwoliły mu na spłacenie długów i kupienie mieszkania w Monte Carlo.

Po wygranej Jaroszyński zrezygnował z hazardu i rozpoczął działalność gospodarczą. Pomimo sprzeciwu rodziny zastawił swoją część majątku i kupił akcje jednego z banków zyskując przewagę w radzie nadzorczej. Następnie udzielił sobie pożyczki i kupił akcje kolejnego banku. W ten sposób stał się udziałowcem dwunastu ogromnych banków. Nie ograniczał się jednak tylko banków, kupował huty, kopalnie, zajmował się transportem rzecznym i kolejowym, miał koncern prasowy, produkował 30% cukru w całym cesarstwie.

Podczas I wojny światowej został głównym dostawcą armii rosyjskiej. Ogromna część majątku Jaroszyńskiego przepadła podczas wojny bolszewickiej, ponieważ był on ogromnym przeciwnikiem bolszewików, miał nawet plan ich obalenia poprzez paraliż ich finansów, którego nie udało się zrealizować. Próbował również ratować rodzinę cesarzy Romanowów. W efekcie musiał uciekać z Petersburga pozostawiając majątek. Nie udało mu się odzyskać udziałów w zachodnich bankach, ponieważ odmówił reprezentowania interesów niemieckich w Polsce.

Według Wacława Holewińskiego historia zapomniała o Jaroszyńskim z trzech powodów: jego bogactwo trwało zaledwie 9 lat, nie udało się go odtworzyć w II RP, a w czasach PRL nie wolno było o nim pisać z powodu jego niechęci do komunizmu.

Autor zdradził również, o kim jest jego kolejna, jeszcze nie wydana powieść. To kolejna nieznana postać – człowiek, który używał nazwiska Albert Potocki, a naprawdę nazywał się Julian Aleksander Bałaszewicz. Był szpiegiem policji carskiej działającym wśród emigracji polskiej przed i po powstaniu styczniowym. Spotkanie zakończyły pytania od zgromadzonych gości.

Ostatnim piątkowym akcentem imprezy była „Noc Poetów”. Poeci zaprezentowali wiersze oraz odbyła się prapremiera płyty CD „Podróż do Erato” z utworami poetów ze Związku Literatów do muzyki i wykonaniu Wojtka Gęsickiego.

Jesień Poezji – Dzień I – 6 październik 2023

Dzień II

Dzień drugi Ciechanowskiej Jesieni Poezji odbywał się w Opinogórze. Literaci złożyli kwiaty na grobie Zygmunta Krasińskiego, oddając hołd romantycznemu wieszczowi. Kwiaty złożono złożona na grobie Janusza i Bożeny Królików. Następnie przybyli goście odwiedzili Muzeum Romantyzmu. Następnie w Oranżerii Muzeum Romantyzmu rozstrzygnięto IV Ogólnopolski Konkurs Poetycki dla młodzieży „O Laur Zygmunta z Opinogóry” pod patronatem Prezydenta Ciechanowa. Wręczono także Medal Zygmunta Krasińskiego prof. Mirosławowi Strzyżewskiemu.

Kolejnym punktem programu była uroczysta Gala: Podwójny Srebrny Jubileusz: 25-lecia Związku Literatów na Mazowszu oraz 25-lecia „Ciechanowskich Zeszytów Literackich”. Galę poprowadził aktor Teatru Rampa – Maciej Gąsiorek.

Uroczystość rozpoczęła się od recytacji wiersza „Słowa” autorstwa Grzegorza Roszko. Następnie zabrała głos dr Teresa Kaczorowska, prezes Związku Literatów na Mazowszu, która powitała zgromadzonych poetów, przedstawicieli władz, ludzi kultury, reprezentantów bibliotek, szkół, organizacji pozarządowych, organizacji twórczych i miłośników literatury.

Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” dla dr Teresy Kaczorowskiej wręcza Poseł na Sejm RP Anna Cicholska

W dalszej kolejności wręczono odznaczenia państwowe przyznane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego. Aktu dekoracji dokonała Poseł na Sejm RP Anna Cicholska. Odznaczenia otrzymali:

Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – dr Teresa Kaczorowska
Odznakę Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” – Wiktor Golubski
Odznakę Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” – Krzysztof Turowiecki

Następnie wręczono odznaczenia Marszałka Województwa Mazowieckiego „Pro Masovia” przez Wiesławę Krawczyk, społeczną doradczynię Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika oraz Konrada Wojnarowskiego Radnego Sejmiku Województwa Mazowieckiego, który odczytał list z gratulacjami od Marszałka Województwa Mazowieckiego. Wyróżniono:

Juliusza Erazma Bolka
dr Piotra Marcina Kaszubowskiego

Po rozdaniu odznaczeń dr Teresa Kaczorowska przybliżyła 25-letnią działalność Związku Literatów na Mazowszu. ZLM działa głównie w oparciu o chlubne tradycje regionu, które na północnym Mazowszu są wyjątkowe. Na tej ziemi mieszkali, urodzili się i tworzyli najważniejsi twórcy trzech epok: baroku (Maciej Kazimierz Sarbiewski), romantyzmu (Zygmunt Krasiński) i pozytywizmu (Aleksander Świętochowski). Na północnym Mazowszu przebywali także Stefan Żeromski, Bolesław Prus, Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz, Maria Dąbrowska, Stefan Gołębiowski i inni, a nawet przez 3 i pół roku (1886-1889) zamieszkiwała młoda guwernantka Maria Skłodowska, która też pisała wiersze.

ZLM istniał najpierw jako Oddział Związku Literatów Polskich w Ciechanowie. Od 4 czerwca 2009 r. aktywnie działa jako niezależna organizacja pozarządowa. Pierwsza siedziba ZLM znajdowała się w Wojewódzkim Domu Kultury w Ciechanowie. W maju 2020 odbyło się pierwsze posiedzenie zarządu w nowej siedzibie w Miejskiej Bibliotece Publicznej.

ZLM jest organizatorem wielu imprez: Światowego Dnia Poezji UNESCO z wręczeniem nagrody „Złotego Pióra” za najlepszą książkę roku, Międzynarodowego Festiwalu ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”, Wiosny Literatury w Gołotczyźnie, Ciechanowskiej Jesieni Poezji.

Wraz z innymi instytucjami oraz samorządami wszystkich szczebli ZLM współorganizuje również trzy Ogólnopolskie Konkursy Literackie: „O Laur Zygmunta z Opinogóry” (Ciechanów-Opinogóra), „O Laur Posła Prawdy” (Gołotczyzna), „O Laur Sarbiewskiego” (Płońsk), a także Mazowiecki Konkurs Literacki im A. Borkowskiego (Przasnysz).

ZLM ma swoją wydawniczą Oficynę ZLM, wydaje rocznie od kilku do kilkunastu książek autorskich i zbiorowych oraz ukazujący się od 1999 r. ceniony w świecie literackim periodyk „Ciechanowskie Zeszyty Literackie”, które ukazują się od 1999 r., a swoją premierę mają co roku podczas Jesieni Poezji.

Aldona Łyszkowska – Kierownik Działu Wydawnictw, Edukacji i Promocji, Kustosz w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

dr Teresa Kaczorowska – Prezes Związku Literatów na Mazowszu

Monika Salamon-Miłoboszewska – Dyrektor Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

W 2023 r. ukazał się 25. „Ciechanowski Zeszyt Literacki” pt. „Srebrny Jubileusz – 25 lat”, w którym zaprezentują swoją twórczość wszyscy członkowie ZLM (26 osób). Od początku redaktorem „CZL” jest prezes ZLM, dr Teresa Kaczorowska, a wspierają go finansowo lokalne samorządy. Periodyk jest dostępny w głównych bibliotekach w kraju i zagranicą, a w wersji elektronicznej na stronie ZLM.

Galę uświetnił koncert w wykonaniu solistów Opery Mediolańskiej. Romantyczne pieśni porywające serce i duszę wykonali: Dominika Zamara (sopran), Bio Simone Liconti (tenor), Bio Andrea Musso (fortepian).

Miłosz Manasterski, Dominika Zamara, Bio Andrea Musso, Bio Simone Liconti

– soliści Opery Mediolańskiej

Dominika Zamara to artystka polskiego pochodzenia, wychowana artystycznie we Włoszech, gdzie mieszka. Stypendystka Państwowego Konserwatorium w Weronie, absolwentka Akademii Muzycznej we Wrocławiu, szkoliła się też indywidualnie z Alidą Ferrarini, Bruno Polą, Enrico De Mori.

W świecie operowym zadebiutowała w 2010 r., rolą Mimi w operze „La Boheme” Giacomo Pucciniego, pod dyrekcją Maestro Enrico De Mori. Doceniono jej dynamizm, wszechstronność, walory wokalne i rozpoczęła koncerty. Do dziś wystąpiła na scenach większości krajów Europy, USA, Meksyku, Argentyny, Chin, Korei Południowej i Australii. Śpiewa w kilku językach, występuje w operach, koncertach kameralnych i na festiwalach. Ma szeroki repertuar, od baroku po współczesność.

Otrzymała liczne nagrody i wyróżnienia, w tym: Nagrodę Cartagine w Rzymie, Nagrodę Fonane’a w Watykanie, Nagrodę Kobiet Charyzmatycznej w Warszawie, The American Prize National Nonprofit Competitions in the Performing Arts 3 w Dallas. Jest wymieniona w dwóch encyklopediach „Polscy Muzycy na Świecie 1, oraz „Encyklopedia Dziedzictwa Polonii Świata. Ambasadorowie Polonii 2”.

Bio Simone Liconti studiował muzykę i śpiew w Konserwatorium Muzycznym im. Verdiego w Mediolanie, umiejętności technicznie i stylistycznie doskonalił u wielkich mistrzów, jak: Robleto Merolla, Angelo Bertacchi, Gianfranco Cecchele, Montserrat Caballe, Fiorenza Cedolins.

Śpiewa opery Verdiego, Pucciniego, Bizeta, Leoncavalla, Mascagniego, Belliniego, Donizettiego.W swoim repertuarze ma role od romantycznych po dramatyczne. Występował w teatrach i salach koncertowych: Włoch Francji Hiszpanii Niemczech, Korei, Chinach, Japonii, Wietnamie, Emiratach Arabskich Oman (Maskat) jako Don José w „Carmen” i koncertach operowych. W maju brał udział w koncertach w Polsce (Wrocław i Kraków).

W sierpniu przyszłego roku pojedzie do Anglii (Birmingham i Londyn) na koncerty na cześć Stowarzyszenia Mario Lanza, jako mentor i trener wokalny dla młodych artystów z całej Europy.

Bio Andrea Musso ukończył muzykologię na Uniwersytecie w Pawii i uzyskał dyplomy z fortepianu, muzyki chóralnej i dyrygentury chóralnej oraz kompozycji w Konserwatorium „L. Marenzio” w Brescii. Od ponad 30 lat prowadzi intensywną działalność koncertową na krajowych i międzynarodowych festiwalach, zarówno jako solista, jak i w zespołach kameralnych.

Sprawuje katedrę muzyki w szkolnictwie państwowym. Na swoim koncie ma liczne nagrania i kierunki artystyczne – festiwali i przeglądów muzycznych. Od 1996 prowadzi posługę muzyczną w Ewangelickiej Świątyni Baptystów w Turynie Lucento i stale współpracuje z duszpasterstwem muzycznym „Ucebi”. Po koncercie uczestnicy mogli obejrzeć dokumentalną wystawę „Podwójny Srebrny Jubileusz”.

Jesień Poezji – Dzień II – 7 październik 2023

Dzień III

Obchody XXVIII Ciechanowskiej Jesieni Poezji zakończyły się w niedzielę 8 października. W kościele pw. św. Józefa w Ciechanowie została odprawiona msza św. w intencji pisarzy ze Związku Literatów na Mazowszu z okazji 25-lecia Związku i 25-lecia Ciechanowskich Zeszytów Literackich.

Następnie odbyła się premiera płyty CD „Podróż do Erato” z utworami poetów ze Związku Literatów na Mazowszu do muzyki w wykonaniu Wojtka Gęsickiego, Marty Sosnowskiej i Marka Piotrowskiego. Okładkę do płyty projektowała Marta Sosnowska. Na płycie znalazły się utwory: